Veiligheid is een heel belangrijk thema in de molenwereld. Daarvan raakt de hele molenwereld toenemend doordrongen. Molenstichting Weerterland hecht grote waarde aan een veilig gebruik van en een veilig bezoek aan onze monumentale windmolens. Daarom willen wij als beheerders van deze windmolens ook geen concessies aan de veiligheid op en rond onze molens doen.
Begin 2014 heeft het bestuur van Molenstichting Weerterland een werkgroep met de opdracht voor ieder van de vier door de Molenstichting Weerterland beheerde windmolens een RI+E, een Risico Inventarisatie en Evaluatie op te stellen, geformeerd. Vervolgens moest deze werkgroep ook verbetervoorstellen doen om de veiligheid op de molens te vergroten. Ook de particuliere eigenaren van molen De Hoop in Swartbroek en van molen Wilhelmus-Hubertus in Weert haakten al snel bij onze RI+E werkgroep aan om ook hun molen kritisch op veiligheid te laten toetsen en verbetervoorstellen te doen.
De projectgroep RI+E van Molenstichting Weerterland
Bij het samenstellen van de projectgroep werd door Molenstichting Weerterland gekozen voor deskundigheid en ervaring met de materie. In de werkgroep zitten dus mensen met grote kennis van de techniek, het beheer en de bediening van windmolens en met kennis van en ervaring met veiligheidsaangelegenheden. De leden van de projectgroep zijn:
- Paul Horstman, Molenaar in opleiding, RI+E deskundige (bedrijfsleven)
- Math Beeren, molenaar en RI+E deskundige Monumentenwacht Limburg
- Jac Leijssen, molenaar en commandant Brandweer Stramproy
- Wim Adriaens, molenbouwer
- Frans Driessens, belast met veiligheid binnen het bestuur van de molenstichting
Instructiemap RI+E Hollandsche Molen
De RI+E werkgroep heeft aan alle molens een uitgebreid bezoek gebracht en daarbij in nauwe samenspraak met de molenaars van de betreffende molen de molen zelf en de op deze molen gehanteerde werkprocessen in beeld gebracht. Hierbij diende het RI+E dossier met de instructiemap van Vereniging De Hollandsche Molen als basis en leidraad tijdens de inspectie. De tijdens de inventarisatie geconstateerde veiligheidsrisico’s en potentiële veiligheidsrisico’s kregen vervolgens in nauw overleg tussen de projectgroep en de molenaars een indeling in een risico-categorie laag, midden of hoog. Ook werd in onderling overleg beoordeeld of de risico’s weggenomen kunnen worden door organisatorische maatregelen (werkafspraken over het gebruik en de bediening van de molen) of dat ook aanvullende aanpassingen aan de molen zelf of het gaande en staande werk van de molen vereist waren. Dat resulteerde in een Plan van Aanpak RI+E. Het bestuur van Molenstichting Weerterland heeft vervolgens dit plan van aanpak RI+E voor de vier door de molenstichting beheerde molens in januari 2015 vastgesteld.
RI+E 1
RI+E 2
RI+E 3
RI+E 4
Het definitieve RI+E rapport met Plan van Aanpak is vervolgens aan de gemeente Weert aangeboden en met de gemeente Weert tijdens twee cessies besproken. Daarbij is gelijktijdig het verzoek bij de gemeente Weert ingediend om voor het treffen van de maatregelen uit het Plan van Aanpak die nodig zijn om de veiligheid op onze molens voor gebruikers en bezoekers te verbeteren, het benodigde krediet beschikbaar te stellen. Ook werd het definitieve RI+E rapport met de daarin voorgesteld maatregelen uitgebreid met de vrijwillige molenaars en de molengidsen besproken. Op korte termijn starten we met het doorvoeren van alle organisatorische maatregelen en de technische aanpassingen aan de molens zullen uitgevoerd worden direct nadat hiervoor door de gemeente Weert geld beschikbaar is gesteld.
Update 21 oktober 2015
Alle werkzaamheden die noodzakelijk of erg gewest bleken naar aanleiding van onze veiligheidsinventarisatie (RI+E) op onze vier molens zijn afgerond. De aanpassingen gingen van het plaatsen van hekken rond trapgaten, het maken en aanbrengen van een smeedijzeren hek boven de invaartpoort bij een van de molens tot het in de molens ophangen van nieuwe veiligheidsinstructies of het aanschaffen van extra harmonica-veiligheidshekken en het aanbrengen van schuifluiken in de kapzolder bij een van de molens. Ook werd in de persoon van Paul Horstman een vertrouwenspersoon veiligheid aangesteld.
Hiermee hebben we het hele programma van bouwkundige aanpassingen aan de molens binnen de door ons gestelde termijn kunnen realiseren.
We weten dat we nu alles wat redelijkerwijs gedaan kan worden om ongelukken op of met de molens te voorkomen, hebben gerealiseerd. Maar helaas biedt dat geen garantie dat er geen ongeluk(jes) meer kunnen gebeuren. Veiligheid vereist vooral dat je als gebruiker van de molens zelf ook constant met de veiligheid bezig bent.
Hoe nu verder
Nu de fase van de inventarisatie en evaluatie en het waar nodig en mogelijk aanpassen van de molens is afgerond, komt de fase van de invoering van de afgesproken maatregelen aan bod. Dat betekent:
Veilige werkprocessen binnen de molens vastleggen.
- Het beschrijven en vastleggen van veilige werkafspraken voor molenaars
- Het beschrijven van duidelijke veiligheidsregels voor bezoekers
- Het registreren van ongevallen en bijna ongevallen
- Het jaarlijks monitoren van de procedures op de molens
- Het oefenen van veiligheidsafspraken zo mogelijk samen met de veiligheidsregio.
